Сахар Цхинвалы прокуратурæ хъусын кæны æмбæстæгтæн, стæй коммуналон æмæ цæрæнуатон-эксплуатацион службæты разамонджытæн æмæ кусджытæн, кæй нæй гæнæн сыфтæртæ судзыны бар гороты æмæ цæрæн пунктты территоритыл. Ацы практикæ, хъыгагæн, фæззæджы у парахат, фæлæ уый хæссы стыр зиан цæрджыты æнæниздзинадæн, экологийæн æмæ у закъонæвæрынады хæлддзинад.
Ныры закъонæвæрынад, уыимæ Республикæ Хуссар Ирыстоны территорийыл цы нормæтæ пайдагонд цæуынц, уыдон комкоммæ кæнæ фæрссаг хуызы нæ уадзынц æппарæнтæ æмæ зайæгхæлттæ судзын. Уый тыххæй рагзагъд цæуы административон æмæ, уæззау фæстиуджытæ куы уа, уæд та уголовон бæрндзинад.
1. Административон бæрндзинад
Зынгсирвæзтон æдасдзинады домæнтæ фехалыны тыххæй УФ КоАБ 20.4 уацы рагзагъд æрцыд административон бæрндзинад. Уагхалгæйæ æмæ æнæ цæстдаргæйæ æнæфыст бынæтты сыфтæр судзын у зынгсивæрзты домæнтæ халын.
Æмбæтсæгтæм ивары бæрц у 5000 сомæй 15000 сомы онг.
Бæрнон кусджытæн (зæгъæм коммуналон слубжæты къухдариуæггæнджытæн, территорийыл бæрнон кусджытæн) – 25000 сомæй 45000 сомы онг.
Уæлдай сæрмагонд зынгсивæрзты уагæвæрдты уавæрты ивар фылдæр кæны.
Экологион домӕнтӕ ӕххӕст кӕнын куыстады ӕмӕ фӕлхасы фӕлхӕрттимӕ архайгӕйӕ (ст.8.2 КоАП УФ): сыфтæр хъуамæ уагъд æрцæуа, куыд æмбæлы, афтæ (зæгъæм, компостизаци кæнæ полигонмæ ласын). Судзын у уагæвæрд халын.
Æмбæстæгтæн ивар у 1000 сомæй 2000 соммæ.
Юридикон удгоймæгтæн (коммуналон службæты къухдариуæггæнджытæн) ивар гæнæн ис æмæ уа 250000 сомы онг, кæнæ та административон архайд бауромын.
2. Уголовон бæрндзинад
Кæд æмæ сыфтæрты басудзын æркæна стыр зæнгсивæрзтмæ, искæй æнæниздзинадæн зиан куы æрхæсса, кæнæ искæй мулк куы басудза, уæд æрцæуы уголовон бæрндзинад (зæгъæм, УФ УК 261 уацмæ гæсгæ - хъӕды сагъд, кӕнӕ ӕнӕниздзинадӕн ӕнӕрхъуыдыйӕ зиан ӕрхӕссынимӕ баст уацтæм гӕсгӕ).
Æнæниздзинадæн æмæ алфамблайæн зиан хæссын
Бирæтæ нымайынц, ома, сыфтæртæ судзын у «æфснайыны» æнæхъыгдаргæ мадзал. Фæлæ уый кæны уæлдæфы чъизидзинадмæ, кæцы хæссы фылдæр зиан сæудæджерадон æппарæнтæй æмæ автомобилон чъизидзинадæй.
Згъæлгæ сыфтæр, уæлдай дæр та горæты, йæхимæ æмбырд кæны бирæ уæззау æфсæйнагтæ ( зды, мыртгæ æмæ æндæртæ), азот æмæ сондоны оксидтæ, æндæр зианхæссæг буаргъæдтæ.
Сыфтæр сыгъд куы æрцæуы, уæд уæлдæфмæ рахицæн вæййы бирæ буаргъæдтæ. Гæнæн ис, æмæ уыцы тæфæй адæймагæн йæ сæр рисса, кæнæ фæсур уа.
Æнæниздзинад хъахъхъæныны Æппæтдунейæн организацийы иртасæнтæ æвдисынц, æмæ зайæгхæлттæ судзын уæлдæфы тынгдæр чъизи кæны, æмæ уый адæймаджы æнæниздзинад æвзæрдæр кæны: сывæллæтты, зæронд адæмы, афтæ ма хроникон низтæ кæмæн ис (астма, аллерги). Ацы фæстиуджытæ гæнæн ис æмæ иммунитет фæкъаддæр кæной æмæ фылдæр кæной респираторон инфекциты тас.
Уымæй уæлдай ма, хæссы экологион зиан дæр.
Арт сафы пайдайаг микрофлорæ, уаллæттæ æмæ сасчытæ, уыдон ахъаз сты мæры æрдзон бæркадæн. Сыфтæр зымæджы зæхх хъахъхъæны уазалæй, сæрды тæвдæй æмæ эрозийæ. Сыгъд куы æрцæуынц, уæд æрдз уыцы хорздзинæдтæй фæцых вæййы.
Æнæ контролон сыгъд гæнæн ис æмæ æркæна иннæ хæйтты, бæстыхæйтты, хъæд басудзынмæ дæр.
Цы хъæуы аразын сыфтæртæн?
Басудзыны бæсты сидæм æдас æмæ экологон æгъдауæй спайда кæныны мадзæлттæй.
- Компостираци: сыфтæртæ бамбийыны тыххæй дзыхъхъытæ кæнæ контейнертæ организаци кæнын. Æмбийæггаг афæдзы фæстæ уыдзæнис хорз æмæ æдас хъацæн.
- Æнæниз сыфтæртæй гæнæн ис бæлæсты æмæ къутæрты уидæгтæ æмбæрзын.
- Зайæгойты фæлхæрттæ аласын сæрмагонд полигонтæм.
Сахар Цхинвалы прокуратурæ домы коммуналон, цæрæнуатон-эксплуатацион службæты къухдариуæггæнджытæй, афтæ ма æмбæстæгтæй, цæмæй æххæст кæной закъонæвæрынады цы домæнтæ ис æрдзхъахъæныны æмæ сынгсивæрзты тыххæй, уыдон.
Уæ зæрдыл уын лæууын кæнæм: закъонхалджытæ дзуапп дæдтдзысты. Сыфтæр судзыны факттæ куы рабæрæг уой, стӕй атмосферон уӕлдӕф чъизи чи кӕны, ахӕм фӕздӕг ӕмӕ сыгъд куы уа, уӕд курӕм, цӕмӕй ӕвӕстиатӕй хъусын кӕнӕм:
- Сахар Цхинвалы миддхъуыддæгты управленимæ (æхсæнадон æгъдау халыны æмæ зынгсивæрзтон æдасдзинады факттæм гæсгæ);
- Сахар Цхинвалы администрацимæ (хӕрзвадат кӕныны ӕгъдӕуттӕ халыны факттӕм гӕсгӕ).
- Сахар Цхинвалы прокуратурæмæ (бӕрнон кусджыты ӕдзӕлгъӕд архайды факттӕм гӕсгӕ бӕрӕггӕнджытӕ скӕныны тыххӕй).
Бахъахъхъæнæм нæ уæлдæф æмæ æнæниз сомбон нæ хицæн æмæ нæ сывæллæттæн!